🔻زمانه و اهل قلم

🔻زمانه و اهل قلم

🔷#دکتر_محمد_بقایی_ماکان

🔶آنان که به عنوان ارباب قلم – خواه شاعر یا نویسنده – از معرفت واقعی نصیبی برده اند نه تنها در ایران که در همه جهان به مردم پیرامون خود توجه داشته اندو دارند و خواهند داشت، زیرا مسائل اینان شامل حال آنان هم می شود. در این مورد می توان شواهد بسیار از میان سروده های شاعران ایرانی از دیرباز تاکنون یافت، ولی باید توجه داشت که پرداختن به مشکلات جامعه پیوسته بستگی داشته به این که شاعر یا نویسنده در چه زمانی می زیسته. چنین مضمونی را برای مثال در شعر شاعرانی مانند رودکی، فرخی، فخرالدین گرگانی، سنایی، عنصری، انوری، منوچهری و باباطاهر نمی بینیم، زیرا در زمانه ای آرام و عاری از دغدغه می زیستند و اگر گلایه ای هم داشتند از «گردش چرخ نیلوفری» بود نه از شرایط حاکم. برای مثال باباطاهر آنجا که می گوید «یکی را می دهی صد ناز و نعمت/ یکی را قرص جو آلوده در خون» در واقع از سرنوشت محتوم برخی از مردم که گویی از ازل بر لوح محفوظ «خشک شده» می نالد. شکوه اهل قلم از شرایط اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی بیشتر در دوره های نابسامان اوج می گیرد که یا به سبب ظلم های مهاجمان بیگانه بوده، یا ازخودکامگی و تمامیت خواهی حاکمان وقت. چنین رویکردی در جامعه ایرانی رفته رفته از میانه قرن ششم آغاز می شود که شاعرانی مانند خاقانی، کمال اصفهانی، اوحدی، قطران، همام، حافظ، عبید زاکانی و خواجو ازاین منظر قابل ذکر می باشند. اوج این دغدغه را در حافظ می بینیم که شکایت از روزگار آشفته و دلگزا دارد. او همه آفاق را پر از فتنه و شر می بیند، یعنی ایامی که تمامی ایران از قساوت های مغولان در وحشت و دلهره به سر می برد. حکمرانان به دست فرزندان کور یا کشته می شوند، برادران برای تصاحب تاج و تخت به جان هم می افتند، نشانی از انصاف و مروت و وفا نیست. دانشمندان، شاعران و خردمندان از کشور مهاجرت می کنند و ارعاب چندان مستولی است که کسی به اعتراض دم برنمی آورد.

🆔https://www.magiran.com/article/4115006

💠#بنیاد_فردوسی_مشهد
💠#كانون_شاهنامه_فردوسي_توس‏

🆔 http://bonyadferdowsitous.ir/

🆔https://t.me/bonyadeferdowsitous

🆔https://www.instagram.com/bonyadeferdowsitous

🆔https://www.aparat.com/BonyadeFerdowsiMashad