خاستگاه و جایگاه شاهنامه پژوهی

💠#با_شاهنامه_آهسته_و_پیوسته

💠#با_شاهنامه_آهسته_و_پیوسته

🔺یادداشت (١٢٨)

🟧#ساسانیان
پادشاهی هرمزد
رزم بهرام چوبینه با پرموده

🟪دکتر #بتول_فخراسلام

🔷#بهرام دستور می دهد که سرِ مهتران ِ کشته شده ی سپاه #ساوه شاه را ببرُند. اسیران را هم از میدان نبرد بیاورند. سپس نامه ای برای #هرمزد می فرستد که گزارشی از جنگ ست و سرهای بزرگان را هم با آن همراه می کند. اسیران و خواسته و ثروتی که به دست آمده بود، در# هری نگاه می دارد تا بر پایه ی دستور شاه، درباره ی آنها اقدام کند.

🔷از آن سو ترکان بی بار و بُنه به توران زمین برمی گردند. #پَرموده پسر #ساوه شاه همین که آگاه می گردد،بسیار ناراحت می شود.

بپرسید ک”آن لشکر بی شمار
گه ِ رزم جُستن نکردند کار؟!”

چنین داد پاسخ وُرا رهنمون
که “ما داشتیم آن سپه را زبون

چو بهرامِ جنگی به هنگام ِ کار
نبیند کس اندر جهان یک سوار”…

🔷از سوی دیگر #هرمزد با بزرگان می نشیند و می گوید که دو هفته است که هیچ آگهی از #بهرام نداریم و به نظر شما چه خواهد شد؟ همان گاه که چنین پرسشی را به زبان می آورد، سالار ِ بار مژده می دهد که #بهرام بر #ساوه شاه پیروز شده است و بی درنگ فرستاده ی #بهرام را پیش می خواند. فرستاده خبرها را می دهد و می گوید که سر #ساوه شاه و پسرش#بَغپور بر سر ِ نیزه ها بر در هست و همه ی شهر نظاره گرند.
🔷#هرمزد بسیار شادمان می شود و یگانه یزدان را سپاس می گوید و به درویش ها و آتشکده ها درَم ها می بخشد و برای آباد کردن ویرانه ها و رباط ها نیز درم ها می دهد و خراج چهار سال را می بخشد و نامه ها به هر کشوری می فرستند و از پیروزی #بهرام بر #ساوه شاه آگاهی می دهند.
پس از هفت روز فرستاده ی #بهرام با خلعت و نامه نزد سالار سپاه می رود و نامه ی #هرمزد را به #بهرام می سپارد که نوشته بود خواسته را بر سپاه ببخشد؛ جز گنج #ساوه شاه که باید به بارگاه هرمزد داده شود و سپس با #پَرموده بجنگد. #بهرام چنین می کند.

🔷#پَرموده در دژ # آوازه درَم و دینار و گنجینه هایش را پنهان می کند و خود با سپاه از #جیحون گذر می کند و دو لشکر در دو فرسنگی هم قرار می گیرند.

ه🔷نگامی که #بهرام به جنگ ترکان از شهر بیرون می رفت، ستاره شماری به او می گوید که روز چهارشنبه گامی برای کار برندار که گزندی به تو خواهد رسید. در میان سپاه باغی بود که #بهرام تصمیم می گیرد روز چهارشنبه آن جا بماند و در آن باغ، مِی و رود و رامشگر و گستردنی ها… می برند و طلایه ی سپاه #پَرموده به او خبر می رساند که “بهرام را جام و باغست جفت” و برای شبیخون آماده می شوند. از ین سو #بهرام شش هزار جنگاور را گزین می کند که گرداگرد باغ را بپایند و به #یَلان سینه می گوید که درون دیوار باغ رخنه ایجاد کند و #بهرام و #ایزدگُشَسپ با جنگجویان از رخنه ی دیوار بیرون می روند. سپهبد با سپاه #پَرموده می جنگد .

از آن باغ تا جای پرموده شاه
تن ِ بی سران بُد فکنده به راه!

🔷نیمی از شب که می گذرد، #بهرام از دشت بیرون می تازد و به سوی سپاه پرموده می رود و ترکان از جای می جَهَند و

یکی مر دگر را ندانست باز
شب تیره و نیزه های دراز!

به خنجر همی آتش افروختند
هوا و زمین را همی سوختند

ز ترکانِ جنگی فراوان نماند
ز خون سنگ ها جز به مرجان نماند

🔷#پرموده می گریزد و بهرام در پی او…
#بهرام به #پرموده می رسد و به او می گوید که تو هنوز کودکی بیش نیستی و بهترست که شیر مادر بمَکی! #پرموده پاسخ می دهد که سر ساوه شاه و مهتران را بریده ای؛ چنان گمان بر که مرا هم به زاری خواهی کشت،

ز مادر همه مرگ را زاده ییم
گر ایدون که تُرکیم، ار آزاده ییم

گریزانم و تو پس اندر، دَمان
نیابی مرا تا نیاید زمان!

من ایدون شوم سوی خرگاه خویش
یکی بازجویم سر ِ راه خویش

نبیسم یکی نامه زی شهریار
مگر زو شوم ایمن از روزگار

گر ایدون که اندر پذیرد مرا
ازین تاختن درگزیرد مرا،

من آن بارگه را یکی بند ه ام
دل از مهتری پاک برکنده ام

🔷#بهرام باز می گردد و به لشکرگاه #پرموده می رود و سر جنگاوران ترک را از تن دور می کند و کشته شدگان را روی هم می گذارند و انبوهی ِ آنها مانند کوهی می گردد و آن جا را #بهرام تل می نامند.

🔷#بهرام نامه ای برای #هرمزد می نویسد و از گریز #پرموده به دژ #آوازه می گوید و…. سپس به #یلان سینه می گوید که سه هزار سوارجنگی را برگزیند تا هر ترک جنگاورکه دیدند، بکشند؛ مگر #پرموده از دژ بیرون آید. سه روز سپری می شود و روز چهارم، بهر ام برای پرموده پیام می فرستد :

که” ای مهتر و شاه ِ ترکان و چین
ز گیتی چرا کردی این دِز، گزین؟!

کجا آن جهان جُستن ساوه شاه؟!
کجا آن همه گنج و آن دستگاه؟!…

در ِ باره بگشای و زینهار خواه
بر ِ شاه کشور، مرا یار خواه!…

به درگاه شاهت، میانجی منم
که در شهر ایران گُوانجی* منم

تو را بر همه مهتران، مِه کنم
از اندیشه و رای تو، به کنم…

🆔@bonyadeferdowsitous

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن