پاسخ استادان بنیاد فردوسی شاخه ی توس به پرسش های سومین کنفرانس بین المللی شرق شناسی فردوسی و فرهنگ و ادب پارسی

1- فردوسی که فارسی زبان است مانند میلیون ها فارسی زبان دیگر که در طول تاریخ آمده اند و رفته اند، چه شد که از این میان فردوسی، فردوسی شد و شاهنامه کتاب ملی فارسی زبانان؟

2- فردوسی یک حماسه سراست و شاهنامه او آکنده از حوادث و حماسه است، چرا باید یک کتاب حماسی برای ایرانی ها تا این حد اهمیت پیدا کند و عمری بدین درازی یابد؟

پاسخ استادان بنیاد فردوسی شاخه ی توس به پرسش های سومین کنفرانس بین المللی شرق شناسی فردوسی و فرهنگ و ادب پارسی

دکتر علیرضا قیامتی، استاد دانشگاه و بنیاد فردوسی شاخه ی توس

شاهنامه چکیده فرهنگ ایرانی

1.رمز ماندگاری فردوسی برای ایرانیان و پارسی زبانان در هویت بخشی و زنده نگه داشتن تاریخ، فرهنگ، اسطوره ها و روایت های ملی ایران است. در زمانه ای که بسیاری از شاعران برای برآوردن آرمان ها و کامجویی های شخصی خویش در ستایشگری و آستان بوسی فرمانروایان زمان گوی سبقت از یکدیگر می ربودند. فردوسی سترگ با نهایت توان به برکشیدن ایران و ایرانی همت گماشت. در زمانه ای که حماسه ها و پهلوانی ها و سترگی های تاریخ و فرهنگ باشکوه ایرانی در آستانه فراموشی و نابودی بود، در روزگاری که بسیاری با بنیان های اندیشه و فرهنگ پارسی به ستیزه برخاسته بودند این حکیم فرزانه توس بود که نامه باستان و مایه نازش ایرانیان ” شاهنامه ” را چون اخگری فروزان به ایرانیان پیشکش نمود.

فردوسی غرور از دست رفته و قصه های از یاد رفته و آرزوهای برباد رفته ایرانیان را در بهترین زمان ممکن به نیکوترین وجهی نمایان ساخت و با ارج و بهایی صدچندان به فرهنگ ایرانی بازتاب خردورزی ها و مهربانی های ایرانیان گشت.

2-ایرانیان تا کنون شاهنامه را تنها به دیده یک اثرحماسی ننگریسته اند بلکه آمال و آرزوها, شکوه و شوکت دیرینه خویش را در آینه جاوید آن جستجو کرده اند و فردوسی را بنیان استوار زبان فارسی و فرهنگ ایرانی دانسته اند. شاهنامه ریشه ی پیوند ایران بزرگ فرهنگی و همه پارسی زبانان جهان در شمار است. مجموعه ای از تجارب و آموزه های تاریخی ایرانیان در دفاع از هستی ملی در برابر هرچه اهریمنی و انیرانی است.

جهان شاهنامه جهان آرمانی ایرانیان است. سراسر جلال و شکوه و پهلوانی و مردانگی و سرفرازی است که در درازای تاریخ همواره پناه مردم ایران بوده است. هرچند شاهنامه حماسه ملی مردم ایران و ستایش ایران و ایرانی است اما بیش از آن حماسه ای است انسانی آکنده از مهرورزی و دادگری، نامه ی آشتی و پرهیز از خشونت.

                 هم از آشتی کام مردم رواست                    که نابود باد هر که او جنگ خواست

وجود فردوسی لبریز از عواطف و احساسات لطیف انسانی است. شاهنامه نامه ی دادگری و فرهیختگی ایرانیان خردنامه ای پر شکوه و آراسته، نامه ی فرهنگ که هیچ اثر حماسی دیگر را نمی توان در جهان جست که همسنگ این حماسه ی ایرانی در ستایش اخلاق، خرد، آزادگی، مردم داری و فرهنگ داد سخن دهد. دادنامه ای که نه در محدوده تاریخ و نه در مرزهای جغرافیا گرفتار نگردیده است.