ترجمه شاهنامه ابوالقاسم فردوسی با زبان قیچاقی در مرکز توجه دانشمندان قزاق قرار گرفته است. این نسخه از شاهنامه که در عصر ۱۶ میلادی توسط سید شریف نام مترجم در مصر با زبان قیچاقی ترجمه شده است، هم اکنون در انستیتو خاور شناسی و میراث خطی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان نگهداری می شود. به گفته دکتر امر یزران علی مردان، مدیر بخش نسخ نادر انستیتو مذکور پس از آنکه برخی صفحات این کتاب نادر یک همایش در قزاقستان نمایش داده شد، دانشمندان قزاق تصمیم به نشر مجدد آن نمودند. به گفته دکتر اتگین کمیسبایف،خاورشناس و شاهنامه پژوه قزاق این نسخه با زبان کلاسیک قیچاقی ترجمه شده که اقوام قزاق و ازبک و ترکمن آسیای میانه می توانند از آن استفاده کنند و در امر غنای زبان مادری خویش از آن کار گیرند و ترجمه این اثر ۵۰۰سال قبل مقدم گواه بر این است که اقوام غیر ایرانی از قدیم با فرهنگ و هنر فارسی و اسلامی توجه جدی و عمیق داشته اند .

این در حالی است که به گفته دکتر جمشید گیونا شویلی،ایرانشناس برجسته گرجی که با خبرنگار ایران شرقی صحبت می کرد ، شاهنامه هنوز در قرن ۱۲میلادی با زبان گرجی ترجمه شده بود و در تاثیر آن چندین کتاب و حماسه ها در ادبیات گرجی و دیگر اقوام قفقاز به وجود آمدند و گرجی ها به این حماسه بی نظیر به حدی علاقه و عشق می ورزند که نام فرزندان خود را بر اساس این کتاب دانای طوس بر می گزینند. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران به مناسبت هزارمین سال پایان تالیف شاهنامه مراسم بزرگداشت حکیم طوسی را در نظر گرفته است. به گفته آقای دکتر نادر کریمیان سردشتی که دبیر همایش بزرگداشت ۱۱۵۰سالگرد تولد رودکی بود ، قرار است در تهران با شرکت محققان و شاهنامه شناسان همایش بین المللی برگزار گردد و با تاسیس دبیر خانه این جشن فراخوان مقالات شروع خواهد گردید . در همین حال ، دکتر فریدون جنیدی ، ادب پژوه و محقق ایرانی و رئیس بنیاد نشابور او تصمیم به چاپ نسخه صحیح شاهنامه براساس تمام نسخ منتشر شده شاهنامه گرفته است و این نسخه را تا پایان سال ۱۳۸۸هجری خورشیدی در خدمت هواداران کلام بدیع قرار خواهد داد. در همین حال ، دکتر اتگین کمیسیایف ، پژوهشگر شاهنامه در قزاقستان می گوید که شاهنامه را اقوام ترکی زبان آسیای میانه به عنوان حماسه بی نظیر و بزرگترین جهان می خوانند و به آن عشق می ورزند . به گفته این استاد دانشگاه الفارابی قزاقستان تاانقلاب اکتبر سال ۱۹۱۷در دشت های قزاق جهاز عروسان قزاق یک جلد شاهنامه بوده و داننده شاهنامه معتبرترین فرد در میان قزاق ها محسوب می شد و دانندگان و خوانندگان شاهنامه و دیگر داستان های قهرمانی و فولکلوری را «آکین» که به معنی راوی است، نام می برند. به گفته این عالم قزاقی تمامی آثار حماسی و قهرمانی ترکی زبان منطقه در تقلید و یا پیروی از اثر سخنسرای طوس ایجاد شده و مضمون و سوژه شاهنامه در یک بررسی اجمالی عیان می گردد و شاهنامه شاید تنها اثری باشد که انقریب به تمام زبان های اقوام غیر ایرانی بار ها ترجمه و نشر شده است که فراهم آوردن و مطالعه و تحقیق آنها در یک موزه و یا پژوهشگاه وظیفه مهم دانشمندان باید باشد. این در حالی است که آقای یسین گلی روشن اف، رئیس انتشارات ژزوشی در آلمانی که داستان رستم، اثر ترمغمبیت نویسنده و شاعر قزاق را که به تبع از شاهنامه فردوسی ایجاد شده است (در قرن ۱۹) را نشر کرده است، این اثر پر فروشترین کتاب در کشورش معرفی شده است. به گفته آقای روشن اف، شاهنامه موجودیت زبان فارسی و زبان فارسی را تثبیت نمود و این اثر با اینکه با زبان فارسی تالیف شده اما در میان اقوام غیر ایرانی چنان رسوخ نمود که به هیچ اثر دیگر این موفقیت نصیب نشد. تا جائی که میلاک ایجاد و آفریدن آثار برای اهل پژوهش ادبای منطقه قرار گرفت.

شاه منصور خواجه اف