خاستگاه و جایگاه شاهنامه پژوهیمعرفی کتاب

اهورامزدا و اهریمن

‍ 🟥

اهورامزدا بزرگترين براندازنده‌ي اهريمن است(يسنا: 27. 1؛ يشت: 1. 32). جنگ­ابزار اهورامزدا در مبارزه با اهريمن دعای اهونور است که او را به تنگنا می­اندازد(يسنا: 19. 15). امشاسپندان، ايزدان و آفريدگان نيک ياوران اهورامزدا در مبارزه با اهريمن هستند.

🟩اهورامزدا از اندروای، ايزد باد، ياری می­خواهد تا آفرينش اهريمن را درهم ­کوبد و آفرينش خود را پاس ­دارد. ستايش اندروای، اهريمن را از چيرگی بر انسان بازمی­دارد(يشت: 15. 3،55). اندروای در پی ستايش تهمورث از او، اهريمن را به پيکر اسبی درمی­آورد تا تهمورث سی سال سوار بر او کرانه­های آسمان و زمين را در­نوردد(يشت:25. 12-13؛ 19. 29).

🟩سپندمينو به ياری فرَوَشی­های انسان­های پيرو نيکی و راستی، اهريمن را شکست می­دهد. اين فروشی­ها که در برابر اهريمن همانند رزم­افزار و سپر هستند(يشت: 13. 13، 71) باعث شکست او و يارانش در به دست آوردن فرّه می­شوند(يشت: 19. 46). بهمن و آذر، اهريمن را در بازداشتن جريان آب و روييدن گياه ناکام می­کنند(يشت: 13. 78). تيشتر نيز او را ناکام گذارده و از او آسيبی نمی­بيند(يشت: 8. 44). آناهيتا از اهريمن دوری می­گزيند(يشت: 5. 93) و با ستايش اهوراييان از او، خورشيد نيز از گزند اهريمن آسوده می­ماند(ونديداد: 21. 5-6).

⬜️اهريمن در برابر گرزِ صدگره و صدتيغه‌ي مهر به هراس می­افتد و با ستايش مهر توسط اهوراييان ناکام می­ماند(يشت: 10. 97، 134، 118). اهريمن از ارديبهشت نيز به ستوه ­می­آيد(يشت: 3. 14) و با شنيدن يسنا از آتش، آب، خاک، چارپايان، گياه، ماه، خورشيد و روشنی ­بيـکران دور می‌شود (ونديداد: 11. 13). ستايش دين نيک، امشاسپندان، شهرياران هفت­ کشور، آسمان، زمان بیکرانه، وای، سپندارمذ، فرَوَشی و آفرينش اهورامزدا جهان را از گزند و آسيب اهريمن رهايی می­بخشد(ونديداد: 19. 11-14).

🟩زردشت نخستين آفريده­ای است که اهورامزدا و امشاسپندان را می­ستايد. با تولد و باليدن او، آب­ها و گياهان خشنود شده و شروع به روان شدن و روييدن می­کنند(يشت: 17. 18). اهريمن پيش از تولد زردشت تمام نيروهای ديوی خود را گرد می­آورد تا او را به هنگام تولد بکشند، اما تولد زردشت شکست سنگينی بر اهريمن وارد می­کند. اهريمن و ديوان درمی­يابند که هستی زردشت رزم­افزاری ديوافکن است. آنها با اين دريافت، شکست خورده و از زمين پهناور می­گريزند(يشت: 17. 19؛ ونديداد: 19. 46-47).

🟨پس از اين شکست اهريمن که در انديشه‌ي فريفتن زردشت است، از او می­خواهد که از دين مزدايی روی بگرداند تا فرمان­روايی جهان را به او ببخشد. زردشت پاسخ می­دهد که هرگز از دين نيک مزدايی دست برنمی­دارد حتی اگر تن، جان و روان او از هم بگسلد. بدين ترتيب اين کردار اهريمن نيز ناکام می­ماند(ونديداد: 19. 6-7). او در نبرد نهايی پس از شکست تمام نيروهايش، با ناتوانی از جهان اهورايی می­گريزد و دوباره به همان جايی رانده می­شود که برای آسيب­رساندن به جهان اهورايی از آنجا آمده­بود(يشت­: 19. 96، 12)؛ يعنی دوزخ تيره و جهان تاريکی در زير زمين در اپاختر.

🟪درآمدی بر اهریمن‌شناسی ایرانی، آرش اکبری مفاخر، تهران: ترفند، ۱۳۸۹، ص ۳۳-۳۴.

💠#بنیاد_فردوسی_مشهد
💠#كانون_شاهنامه_فردوسي_توس‏

🆔 http://bonyadferdowsitous.ir/

🆔https://t.me/bonyadeferdowsitous

🆔https://www.instagram.com/bonyadeferdowsitous

🆔https://www.aparat.com/BonyadeFerdowsiMashad

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

پاسخی بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن